ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب سطحی ( مطالعه موردی: حوزه آبخیز حبله رود)

امروزه گزارش های متفاوتی در ارتباط با افزایش گازهای گلخانه ای و اثر آن بر روی عناصر اقلیمی(خصوصا بارش و دما) و از این رو بر رواناب حوضه ها ارائه شده است. در برخی مناطق افزایش یا کاهش و گاهی ثابت بودن روند تغییرات این عناصر، طی دهه های اخیر مشاهده شده است. گزارش هایی نیز وجود دارد که علی رغم نبود روند در این عناصر، ارتفاع رواناب کاهش یا افزایش داشته است. از این رو، یافتن علل اقلیمی یا انسانی تغییرات رواناب، می تواند در جهت دهی مدیریت منابع آب نقش بسزایی داشته باشد. بنابراین با توجه به محدودیت منابع آبی در منطقه، مقدار رواناب محاسبه شده برای بخشی از حوزه آبخیز حبله رود می تواند مبنایی برای سیاست گذاری در جهت پیشگیری از شرایط بحرانی در مدیریت آتی انتقال آب باشد. در این تحقیق، داده های اقلیمی(بارندگی و دما) در ایستگاه های سینوپتیک و کلیماتولوژی و همچنین داده های متوسط دبی ایستگاه های هیدرومتری حوزه آبخیز حبله رود، در گام های زمانی سالانه، فصلی و ماهانه مورد آزمون همگنی و کیفیت سنجی قرار گرفت. برای بررسی روندیابی سری های زمانی متغیرهای بارش و دما از آزمون ناپارامتری من-کندال استفاده گردید. میزان بارندگی متوسط حوضه با استفاده از روش درون یابی idw و رسم نقشه های همبارش منطقه بدست آمد. ضمن حذف اثر بارش بر رواناب و همبستگی زنجیره ای آزمون روند بر روی لگاریتم باقیمانده ی داده های ارتفاع رواناب انجام گرفت. برای تغییرات ماهانه ی خط برف حوضه(پسروی و پیشروی خط تراز برف) در ماه های مختلف سال، از گرادیان دما و ارتفاع استفاده شد. پس از آن برای بررسی اثرپذیری رواناب از بارش و دما رابطه رگرسیونی بین متغیرها برقرار گردید. نتایج این پژوهش مبین عدم وجود روند معنی دار در پارامترهای بارندگی و دمای میانگین در سه سری سالانه، فصلی و ماهانه در اکثر موارد می باشد و از طرفی روند معنی داری در ارتفاع رواناب حوزه آبخیز حبله رود مشاهده نگردید. همچنین با بررسی خط برف حوضه در طی دوره 20 ساله، بیشترین تغییر تراز خط برف مربوط به دوره سوم(82-1377) و دوره چهارم(87-1382) در دیماه بوده است. در این دو بازه زمانی خط برف از تراز ارتفاعی 1945 متری به تراز 1305 متری انتقال یافته است یعنی نوع نزولات در نواری به پهنای 640 متر از باران به برف تغییر کرده است.